Doğumdan sonraki ilk bir ayda yenidoğan olarak tanımlanan bebeğinize sadece dokunun. Onunla iletişim kapılarını açtıktan sonra gerisi kendiliğinden gelecektir.
Ona dokunun. Aylarca karnınızda taşıdıktan sonra heyecanla kucağınıza aldığınız o küçücük bebeği yumuşacık okşayın ve öpün. Salyalı sümüklü haliyle sizi anlamadığını sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Dokunarak ona en güzel hoş geldin partisini verdiniz ve iletişim kapılarını açtınız. Bebeğiniz için iyi bir anne ve baba olmak istiyorsanıztedirginlik duygusundan vazgeçin. Yenidoğan bile olsa bütün bebeklerin bakımı kolaydır ve her anne bu bakımı rahatlıkla yapabilir.
Sizi çok iyi anlıyoruz. Eskinin kalabalık ailelerindeki tecrübeli büyükleri aradığınızı biliyoruz. Bugün sadece sizeşiniz ve bebeğiniz var. Üstelik daha onun nasıl bir varlık olduğunu bile bilmiyorsunuz. Bir sürü bilinmeyenle dolu olarak dünyaya gözlerini açan bebeğiniz sadece uyuyor ağlıyor meme emip çiş ve kakadan başka hiçbir şey yapmıyor. Acaba normal olmayan bir şey var mı? Yoksa bütün bebekler hep bunun gibi mi olur?
Bebeğinizi nasıl tanırsınız?
Onu daha iyi anlamak için iyice bakın. Ne zaman acıkıyor ne zaman çiş ve kaka yapıyor? Henüz konuşamasa bile aslında pek çok şeyi anlatır. Herhangi bir sağlık sorunu olup olmadığını yeterince beslenip beslenmediğinimutlu olup olmadığını onu tanıyarak kolaylıkla anlayabilirsiniz.
Tedirginliği bırakın
Bir bebeğin anne karnında büyümesi ve dünyaya gelmesi ne kadar doğal ve kendiliğinden ise doğumdan sonra büyümesi de o kadar doğal ve kendiliğinden olmalı. Eğer sağlıklı bir şekilde dünyaya geldiyse gereksiz kaygıları bir yana bırakın. Sizin rahat tavırlarınız mutlaka ona da yansıyacaktır. İlerleyen günlerde yüzünüzü görüncedokunmanızı hissedince ne rahat rahatladığını gözlerinizle göreceksiniz.
Sağlığına dikkat edin
Bebeğinizi kucağınıza alıp evinize geldiniz. O küçücük yaratığın daha ilk günlerde bir sürü ziyaretçisi var. Eğer ilk günden hastalık kapmasını istemiyorsanız lütfen ziyaretçileri bebeğinize yaklaştırmayın. Biraz kaba da gelse kucaklarına almalarına izin vermeyin ve özellikle nezle grip olanlardan uzak tutun. Henüz bağışıklık sistemleri yeterince gelişmediği için salgın hastalıklardan hemen etkilenirler.
Hayatın ilk ayında bütün bebekler benzer davranışlar gösterir. Bu nedenle onların sağlık sorunlarının olup olmadığını anlamak kolaydır.
· Bebeğinizin gözlerine iyice bir bakın. Gözlerinin akında yüzünde gövdesinde özellikle bacaklarında sarılık var mı?
· Göbeği düştü mü? Düştüyse temiz mi göbeğinde sulanma akıntı ve kötü koku var mı?
· Çişini rahatlıkla yapıyor mu? Çiş yaparken ağlıyor mu idrarında anormal bir koku (mesela küf kokusu) ve renk var mı?
· Gözlerinde sıklıkla çapaklanma oluyor mu?
Eğer bu sorulara âevetâ cevabını veriyorsanız hiç vakit kaybetmeden bir çocuk doktoruna başvurun. Bebeğinizde bazı sağlık sorunları olabilir.
Yeterince besleniyor mu?
Sağlıklı bütün yenidoğanlar günde 15-20 saat uyur. Uyuma dışındaki bütün süreçlerini beslenmeyle geçirir. Bebeklerinin bu süreçlerini iyi takip eden annelerin kaygıları yer değiştirip bu sefer başka bir soru sormaya başlar. Acaba bebeğim yeterince besleniyor mu? Yani sütüm bebeğime yetiyor mu?
Aslında her annede bebeğine yetecek kadar süt vardır. Fakat bazı anneler sütlerinin bebeklerine yetmeyeceklerini düşünürler. Daha çok tatlı tüketerek sütlerinin daha fazla gelmelerini beklerler. Oysa tek başına tüketilen karbonhidratlar hem bebeği aç bırakır hem de anneye daha çok kilo aldırır.
Emzirme süresinde annelerin hamilelik öncesine göre günde fazladan 500 kalori ve 3 litre sıvı alması yeterlidir. Geleneksel annelik normlarının tersine süt tatlılar yerine sıvılardan elde edilir. Bu nedenle emzirme dönemindeki annelerin bebeklerine daha çok süt verebilmeleri için sağlıklı ve dengeli beslenmeli gerekir. Bunun için çok çaba harcamanıza gerek yok. Sadece taze meyve ve sebzeleri posalı gıdalar içeren proteinleri kalsiyum ve demirden zengin besinleri tüketerek hem bebeğinizi iyi doyurabilir hem de kilo almadan bu süreci atlatabilirsiniz. Tabii bu arada bebeğinizin ve kendi sağlığınız için kafeinli ve alkollü içecekleri bırakıp yerine bol bol süt içmelisiniz.
İyi beslendiğini nasıl anlarsınız?
Sağlıklı ve dengeli beslenme kurallarına uymanıza rağmen hala bazı kuşkular mı duyuyorsunuz? Öyleyse şu sorulara cevap verin.
· İlk haftalarda bebeğiniz 2-3 saatte bir emmek istemeli. Sizin bebeğiniz de günde en az 8 kez emmek istiyor mu?
· Bebeğin yeterince doyması için 10 dakikadan fazla emmesi gerekir. Bebeğiniz kaç dakika emiyor?
· Emzirme sonrasında göğüslerinizde boşalma ve yumuşama hissediyor musunuz?
· Bebeğinizin cildi pembe renkte ve sıkı mı? Karın derisini elinizle sıkıp bıraktığınızda eski haline hemen dönüyor mu?
· Doymayan bebekler genellikle huzursuz ve halsiz olur. Sizin bebeğiniz nasıl?
· Doğumdan sonraki 5. günden itibaren altını daha çok ıslatması gerekir. 24 saat boyunca en az 8 kez ıslak bez almalısınız. Bezinin ıslaklığı konusunda bir kuşkunuz varsa içine bir parça tuvalet kağıdı koyun. Bebek çiş yaptıysa bez daha ağır olacaktır.
· Bebeğinizi sessiz bir ortamda emzirin. Sağlıklı emen bir bebeğin yutma seslerini mutlaka duyarsınız. Eğer duymuyorsanız bu onun iyi beslenmediği anlamına gelir.
· Doğumdan 5. güne kadar bebeklerin kakası sarı hardal ve koyu renkli olur. 5. günden itibaren kaka renginin açılması gerekir. İlk hafta geçtikten sonra bebeğinizin kakasının rengi açıldı mı?
İlk 5 güne dikkat
Yenidoğanların ilk 5 günü son derece önemlidir. Bu dönem içinde ilk 2 gün sonrasında bebeğinizin hep aç olması gerekir. Anne sütünü kısa sürede sindiremeyen pek çok yenidoğan 3-4 günlük olduktan sonra günde 8-15 kez annesini emmek ister. Sakın bu dönemde saatle emzirmeye kalkmayın. Ne zaman isterlerse emzirin ve hemen kilo artışı beklemeyin. Çünkü bütün bebekler doğumdan sonraki ilk 2 haftada doğum kilolarını ortalama yüzde 5-10 arası kaybeder. Doğum kilolarına kavuşmak için aradan en az 15 günün geçmesi gerekir. Bu onun iyi beslenmediği anlamına gelmez. Sadece onun da yeni bir hayata uyum sağlaması için bir sürece ihtiyacı vardır.